Kamikaze Drone Sürüleriyle Savaş Çağına Girdik…

Bunları açıklamadan evvel, bu noktaya nasıl gelindiğine bakmak istedim. Az kaynak ve sonlu imkânlarla, devri için şaşırtan tesir yaratan akınlardan kimilerini aşağıda özetliyorum:

• Venedik Balon Saldırısı (1849): Avusturya-Macaristan, Venedik’e 200 dinamit yüklü pilotsuz balon gönderdi. Fitilin yanma müddeti hesaplanarak, balonun Venedik’in üstüne geldiği anda patlaması hedeflendi. Rüzgar nedeniyle kimileri amacı şaşırsa da birinci uzaktan hava saldırısı olarak tarihe geçti.

• Pearl Harbor (1941): Japonya, ABD’nin Hawaii üssüne 353 savaş uçağıyla saldırdı. 2.403 kişi öldü, dünya şok geçirdi, ABD savaşa girmek zorunda kaldı.

• Bat Bomb – Yarasa Bombası (1944): ABD, Japonya’ya patlayıcı yüklü 1.000 yarasa bırakmayı (biyolojik taşıyıcı) ve yangın çıkarmayı planladı. Fakat testlerde birtakım yarasalar denetimden çıktı ve patlayıcılarla birlikte ABD üslerinde yangınlara neden oldu, proje iptal edildi. Artık o yarasalar drone oldu.

• V-1 Uçan Bomba (1944): Almanya, İngiltere’ye 9.500 insansız füze fırlattı. 6.000 sivil öldü, moral çökertme hedeflendi.

• USS Cole Saldırısı (2000): El Esas, Yemen’de ABD destroyerine patlayıcı yüklü botla saldırdı. 17 asker öldü, düşük maliyetle büyük darbe oldu. ABD donanması şoka uğradı.

• ARAMCO Saldırısı (2019): Yemenli Husiler, Suudi tesislerine 18 drone ve 7 füze gönderdi. Global petrol üretiminin %5’i durdu.

• Pager Saldırısı (17–18 Eylül 2024): İsrail, Hizbullah’a ilişkin 5.000 pager ve 700 telsize uzaktan patlatılabilen düzenek yerleştirdi. İki gün süren operasyonda toplam 42 kişi öldü, 3.500’den fazla kişi yaralandı. Maksat, bağlantı altyapısını çökertmek ve ruhsal tesir yaratmaktı.

Bu yazıyı yazmama neden olan son iki, tekrar dünyayı şaşırtan hücum:

• Ukrayna, “Operation Spider’s Web (Örümcek Ağı Operasyonu)” ile Rusya’daki dört stratejik hava üssünü vurdu. Kamyonetlere gizlenmiş 117 kamikaze drone kullanıldı. En az 41 askeri uçak imha edildi ya da ağır hasar gördü. Rus stratejik bombardıman filosunun yaklaşık üçte biri etkisiz hâle geldi.

• İsrail, “Operation Rising Lion (Yükselen Arslan Operasyonu)” ile İran’ın nükleer ve askeri altyapısına 200’den fazla hava aracıyla saldırdı. 100’den fazla gaye vuruldu. 78 kişi öldü, 329 kişi yaralandı. Öldürülenler ortasında 9 nükleer bilim insanı ve en az 6 üst seviye askeri kumandan yer aldı. Çabucak akabinde Iran, 100’den fazla drone ve yüzlerce balistik füze ile İsrail’e yönelik misilleme yaptı; Tel Aviv ve etrafına yapılan bu ataklarda en az 3 sivil öldü, 70–200 kişi yaralandı.

Tüm dünyayı şaşırtan son 3 akın da (Pager ve Drone saldırıları) kamuya açık, internette herkesin erişebildiği yazılım altyapıları (açık kaynak kod – open source) kullanılarak planlanmış ve uygulanmış.

Dünya genelinde kullanılan yazılım sistemleri ikiye ayrılıyor: Açık ve kapalı kaynak kodlu olanlar

Açık kaynak (open source) sistemlerde yazılımın kodu herkesin erişimine açıktır. Bir yemek tanımının paylaşılması üzere düşünülebilir; isteyen indirip kullanabilir, değiştirebilir, hatta yine dağıtabilir. Bu yaklaşım, demokrasiyi andırır; kolektif zekâ ve istekli katkılarla gelişir.

Örneğin Ukrayna’nın hücum dronlarında kullanılan ArduPilot isimli otopilot sistemi, açık kaynaklı ve Linux tabanlı bir yazılımdır. Geliştirme süreçlerinde düşük maliyet sağlar, şeffaftır, süratle adapte olur, dünyanın her yerinden ferdi katkılarla gelişebilir. Yanlışlar daha çabuk fark edilir, tamirat süreçleri süratli ilerler.

Ancak bu açıklık birebir vakitte bir risk de yaratır. Çünkü makus niyetli şahıslar de bu sistemlere ulaşabilir, kodu inceleyip zaafları tespit edebilir ve atak hedefiyle kullanabilir. Açık sistemlerde güvenlik, erişimle birlikte tanımlanmış olur. Herkesin bildiği, herkesin güzelleştirdiği fakat herkesin de manipüle edebileceği bir yapıya dönüşebilir.

Gelecekte açık kaynak sistemlerin, bilhassa sürat, esneklik ve adaptasyon gerektiren alanlarda daha da yaygınlaşacağı öngörülüyor. Lakin birtakım durumlarda, güvenlik ve denetim gereksinimi nedeniyle hibrit sistemler – yani hem açık hem kapalı ögeler içeren yapılar – öne çıkacak üzere görünüyor.

Kapalı kaynak (closed source) sistemler ise bu yaklaşımın tam zıddıdır. Kod dışarıya kapalıdır, yalnızca sahibi ya da lisanslı geliştiriciler tarafından görülüp değiştirilebilir. Kullanıcı, yazılımı sırf olduğu üzere kullanabilir. Bu yapı, denetimin ve kararın merkezde olduğu, otoriter bir sistem üzeredir.

Çin merkezli DJI üzere büyük drone üreticileri, kendi kapalı sistemlerini kullanır. Emsal halde birçok devletin savunma ve istihbarat sistemleri de kapalı kodlarla çalışır.

Kapalı sistemler, dış müdahaleye karşı daha korunaklıdır. Güvenlik açıkları kamuya açık olmadığından istismar edilmesi daha zordur. Fakat şeffaf değildir, dış kontrole kapalıdır. Geliştirme sırf merkezi takımlarca yapılır, dış katkı alamaz, bu da vakitle hantallığa neden olur. Güncellemeler yavaştır, maliyet yüksektir, adaptasyon kabiliyeti sonludur.

Kapalı sistemlerin gelecekte güvenliğin en öncelikli olduğu alanlarda – bilhassa askeri, nükleer, finansal yapılarda – varlığını sürdüreceği öngörülüyor. Lakin yüksek sürat, inovasyon ve çeviklik isteyen alanlarda açık kaynak yapılar karşısında zorlanacakları kesin.

Açık Kaynak: Google (Android), Meta (React), Google (Gemma), Perplexity (DeepSeek R1)

Kapalı Kaynak: Apple (iOS), Microsoft (Windows), X, Grok, OpenAI, Gemini, Claude, Perplexity (genel platform)

Hibrit: Amazon (AWS), Tesla, Google (genel), Meta (LLM’ler)

Rusya ve İran’daki Dron Taarruzlarının Ayrıntıları: 

Rusya’daki Dron Saldırısı (Haziran 2025), öncesinde Ukrayna, 18 ay boyunca “Örümcek Ağı” operasyonunun planını hazırladı. Amaç hava üsleri belirlendi.

Dronlar, ahşap konteynerlerde, uzaktan açılan kapaklı “mobil ev” görünümlü tırlarda saklandı ve gizlice Rusya’ya taşındı. Tırlar, üslere yakın park edildi, sürü halinde dronlar bekletildi. Konteynerler, dronlar fırlatıldıktan sonra kendi kendine yandı.

Bunun için küçük, FPV dronlar*, ArduPilot üzerinden programlandı ve yönlendirildi, gece düşük irtifada uçtu. Taşınabilir ağlarla irtibat kurdular, Tu-95, Tu-22M uçakları ve A-50 platformları vuruldu. En az 12 uçak hasar gördü, 41 vurulduğu argüman edildi.

İran’daki Dron Saldırısı (Haziran 2025) öncesinde İsrail yahut Batı istihbaratı (CIA/MI6 şüphesi) tarafından planlandı, OSINT ve casuslukla amaçlar seçildi. Dronlar, pikap ve kamyonetlerde saklandı ve gizlice taşındı, amaçlara yakın noktalarda sürü halinde bekletildi. Hücum 8 ay üzere uzun bir müddette planlandı. 

Bunun için FPV dronlar, gece düşük irtifada uçtu, küçük araçları ve nükleer / askeri tesisleri gaye aldı. Taşınabilir ağlar ve açık kaynak yazılımlar kullanıldı. İran’ın hava savunması eleştirildi, failler netleşmedi. Global güvenlik tartışmaları ağırlaştı.

FPV drone (First Person View – Birinci Şahıs Görüşlü Drone): Üzerinde kamera bulunan, operatörün güya drone’un içindeymiş üzere gerçek vakitli imajla yönettiği insansız hava aracıdır. Ekseriyetle gözlük (goggle) ya da ekran aracılığıyla denetim edilir. Atak ve keşif hedefli kullanımlarda maksada çok daha hassas ve düşük irtifadan yönlendirme avantajı sağlar.

Rusya’daki (Ukrayna kaynaklı olduğu tez edilen) ve İran’daki (dış ögelere atfedilen) drone akınlarının ortak paydası, çağdaş savaşın sinsi ve maliyet aktif yüzünü göstermesi oldu. 

Her iki durumda da keşif ve gaye belirleme etabında maksatlar (askeri tesisler, kent merkezleri, güç altyapısı üzere kritik noktalar) dikkatle seçildi. Zayıf noktalar, hava savunma boşlukları tahlil edildi. Ataklar çoklukla hava savunmasının en az beklendiği vakit yahut rotalarda planlandı. Kolay, ticari drone’lar yahut kolay kolay üretilebilen sistemler, patlayıcı taşıyacak ve menzil kat edecek biçimde modifiye edildi. Sürü Taktiği ile birden fazla dronun tıpkı anda yahut arka arda kullanılması, hava savunmasını bunaltma stratejisi olarak uygulandı. İnsansız araçlar, operatörleri riske atmadan kilometrelerce öteden yönlendirildi. 

Asimetrik savaşın doruğu olarak da yorumlanabilecek biçimde birkaç bin dolarlık dronlarla milyonlarca dolarlık hava savunma sistemleri yahut altyapıya ziyan verme maksadı güdüldü ve başarıldı. Taarruzlar, yalnızca maddi hasar vermekle kalmadı, birebir vakitte halkta ve yöneticilerde endişe, belirsizlik ve moral bozukluğu yarattı. Başkentlere, inançlı bölgelere ulaşılması, ruhsal bir zafer havası yarattı. Propaganda pahası çok yüksek oldu. Başarılı hücumlar, saldırgan taraf için moral, savunma yapan taraf için zafiyet göstergesi oldu.

Saldırı Sistemleri:

• FPV (kamikaze tipi) drone’lar

• Otonom drone sürüleri

• Akıllı cephane (kendi amacını bulan mermi/bomba)

• Otonom tanksavar sistemleri

• Yapay zekâyla hedefleme yapan insansız kara araçları

• Robot köpekler (silahlı ve devriye tipi)

• Nano drone sürüleri

• Savaş böcekleri (mikro robot ya da genetik modifiye)

• Biyolojik silah taşıyıcı mikro organizmalar

• Kimyasal husus püskürten küçük robotlar

• Siber taarruz algoritmaları

• Uydu tabanlı lazer hücum sistemleri

Savunma Sistemleri:

• Gelişmiş radar ve füze kalkanı ( Demir Kubbe-İsrail, Altın Kubbe-ABD gibi)

• AI dayanaklı radar/termal tespit sistemleri

• Mikrodalga ve lazer silahlar

• Elektronik karıştırıcı sinyal silahları

• Otonom hava savunma top sistemleri

• Drone avcı drone’lar

• Siber savunma yapay zekâları

İstihbarat & Gözetim

• FPV keşif drone’ları

• Uzay tabanlı nezaret uyduları

• Dijital ses-görüntü yakalayan yapay zekâ sensörleri

• Böcek boyutunda casus robotlar

• Sosyal medya analitiği yapan istihbarat yazılımları

• Giyilebilir sensör entegreli asker takibi

İletişim & Komuta

• Uydu takviyeli şifreli haberleşme sistemleri

• Kuantum şifreleme sistemleri

• Dijital ikiz tabanlı harp simülasyonu

• AI komuta takviye sistemleri

• Savaş alanında internet sağlayan drone uyduları

• Gömülü çip dayanaklı asker-sistem entegrasyonu

– Geleceğin savaşlarında artık hudutlar harita üzerinde değil, sinyal erişim uzaklığında çizilecek. 

– Kimse fizikî olarak cephede olmayacak, lakin herkes dijital olarak gayede olacak. 

– Güç istikrarları, orduların büyüklüğüyle değil, kodlarının zekâsıyla belirlenecek. 

– Bugün bir drone’un gözünden görülen, yarın bir yapay zekânın sezgisiyle yönetilecek. 

Artık problem kimin daha çok silahı olduğu değil, kimin daha süratli öğrenen algoritmalara sahip olduğu. Ve bu denklemde üstünlük; beşerden çok, onun geliştirdiği yapay sistemin çevikliğine bağlı olacak. 

Tüm dallar üzere, hatta onlardan daha evvel, savaş ve savunma teknolojileri dönüşüyor — ve dönüşecek.

Bu tablo, insanlık ismine derin bir çelişki barındırıyor.

Kaynaklar, insanların sıhhatine, eğitimine, temel gereksinimlerine ve tabiatın korunmasına ayrılabilecekken; yıkıma, dehşete ve tehdide yatırılıyor olması üzücü.

Çok üzücü.

Instagram

X

Linkedln

Facebook

YouTube

Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün fikirleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio