Son periyotta gerçekleştirilen iktisat anketleri, halkın enflasyon ve hayat pahalılığı konusundaki korkularının sürdüğünü gösteriyor. İştirakçilerin büyük kısmı, gelecek altı ay içinde temel muhtaçlık fiyatlarının artmaya devam edeceğine inanıyor. Öte yandan, faiz indirimlerinin kredi erişimini bir ölçü kolaylaştırdığına dair hudutlu bir optimistlik de mevcut. Ankete katılan vatandaşlar ise geleceğe dair hiç de optimist karşılıklar vermedi.
“Ekonomi kötü” diyenlerin oranı artıyor.
İstanbul İktisat Araştırma’nın Mayıs Türkiye Raporu’na nazaran, ekonomiyi “kötü ya da çok kötü” bulanların oranı geçen aya kıyasla 2 puan artarak %71’e yükseldi. “Ne güzel ne kötü” diyenler %16’da kalırken, ekonomiyi “iyi yahut çok iyi” görenlerin hissesi %13’te kaldı. Datalar, olumsuz ekonomik algının yaygınlaştığını gösteriyor.
En şikayetçi küme gençler oldu.
Ekonomiye yönelik algı yaş kümelerine nazaran farklılık gösteriyor. 35-54 yaş aralığındaki iştirakçilerin %57’si ekonomik gidişatı olumsuz değerlendirirken, bu oran genç iştirakçilerde %68’e yükseliyor. 55 yaş ve üzerindeki bireylerde ise ekonomiyi makus bulanların oranı %64 düzeyinde. Bu datalar, bilhassa gençlerin ekonomik şartlara karşı daha karamsar bir tavır sergilediğini ortaya koyuyor.
İlköğretim ve altı eğitim durumundaki memnuniyetsizlik arttı.
Eğitim seviyesine nazaran ekonomik algıda en çarpıcı artış, ilköğretim ve altı kümede gözlendi. Bu kümede ekonomiyi “kötü ya da çok kötü” bulanların oranı Mayıs 2023’te %54 iken, Mayıs 2025’te %69’a çıktı. Son bir ayda olumsuz görüşler ilköğretim-altı ile yüksekokul ve üzeri eğitim seviyelerinde yükselirken, lise mezunları ortasında hafif bir gerileme kaydedildi.
Karamsarlık artıyor.
Ankete nazaran toplumun çoğunluğu, iktisadın geleceğine dair karamsar bir tablo çiziyor. Mart ayından bu yana karamsarların oranı 4 puan artarak %53’e yükseldi; bu küme, iktisadın bir yıl içinde daha da kötüleşeceğine inanıyor. İştirakçilerin %26’sı şartların değişmeyeceğini öngörürken, sadece %21’i önümüzdeki yıl düzgünleşme bekliyor.
“Gelirim masrafımı karşılamadı”
Ankette “Gelirim masraflarımı karşılamadı” diyenler çoğunluğu oluşturdu; bu karşılık bayanlarda erkeklere nazaran daha yaygındı. 25‑34 yaş kümesi dışında tüm yaş kümelerinde iştirakçilerin yarıdan fazlası gelir yetersizliği bildirdi; en yüksek oran %54 ile 45‑54 yaş ortasında görüldü. İşsizlerde bu oran %66’ya, yevmiyeli çalışanlarda %64’e çıktı. Emekliler, çalışmayıp iş aramayanlar ve devlet memurlarının yaklaşık üçte biri “gelirim lakin ucu ucuna yetti” dedi. Geliri “fazlasıyla yetti” diyenlerin en yüksek olduğu kesim ise %17 ile devlet memurlarıydı.
