Tarım denince aklınıza birinci ne geliyor? Çamurlu çizmeler, yorucu bir günün akabinde soba başında yenen sıcak bir çorba mı? Tahminen de traktörle tarlada dönüp duran bir çiftçi ya da kuraklıktan yanan mahsuller…
Peki, tarımda ihtilal yapan genç teşebbüsçüler, akıllı sensörlerle yönetilen seralar, uydudan tahlil edilen toprak bilgileri, taşınabilir uygulamalardan çiftçiye özel gübre teklifleri aklınıza geliyor mu?
Çünkü artık tarımda apayrı bir çağ başlıyor. Hem de sessizce.
“Bitiyor” denilen tarım, teknolojiyle küllerinden doğuyor
Yıllardır süregelen “Tarım bitti”, “Kimse çiftçi olmak istemiyor” telaffuzlarının içi boş değil. Türkiye’de kırsal nüfus azalıyor, gençler büyük kentlere göçüyor, üretici maliyetle boğuşuyor. Lakin tam da bu karamsarlığın ortasında bir ışık yanıyor: Tarım Teknolojileri (AgriTech).
Bu alanda kurulan teşebbüsler, klasik tarım ezberlerini bozuyor. Hem gençleri tekrar üretime çekiyor hem de teknolojiyi kırsalda bir umut aracına dönüştürüyor.
Bir tıklamayla tarla idaresi: Tarfin, Agrovisio, Doktar ve fazlası
Tarım teknolojileri artık büyük sermaye kümelerinin işi değil. Girişimciliğe istekli gençler, yazılım geliştiriciler ve kırsalın sıkıntılarını yakından tanıyan beşerler bir ortaya geliyor ve tahlil üretiyor.
Örneğin:
-
Tarfin, çiftçiye özel dijital kredi sistemi sunuyor. Traktör almak isteyen fakat bankadan ret karşılığı alan üreticiye, ziraî girdilerini almak için alternatif finansman sağlıyor. Tarımın en temel problemlerinden biri olan nakit akışı için önemli bir tahlil.
-
Agrovisio, tarlaların uydu imajlarını tahlil ederek, çiftçiye “Nerede ne kadar sulama yapmalısın?”, “Verim nerede düşük?” üzere hayati soruların cevabını veriyor.
-
Doktar, sensörler, yapay zeka ve taşınabilir uygulamalarla, çiftçiye toprak bilgilerine nazaran gübre ve ilaç öneriyor. Böylelikle hem maliyet düşüyor, hem etrafa verilen ziyan azalıyor.
Bu sistemler yalnızca “yenilik” sunmuyor, birebir vakitte üreticinin ömrünü sahiden kolaylaştırıyor. Hepsinden değerlisi, tarımın içine genç beyinleri çekiyor.
Çiftçilik artık yalnızca “baba mesleği” değil
Artık üniversite mezunu gençler de “çiftçilik yapmak istiyorum lakin öteki türlü” diyerek tarıma yöneliyor. Kimi taşınabilir uygulama geliştiriyor, kimi kendi serasını dijitalleştiriyor.
Örneğin:
-
Afyon’da bir genç teşebbüsçü, eski hayvan barınağını IoT sensörlerle donatılmış bir mantar üretim merkezine çevirdi. Tüm süreç cep telefonundan izlenebiliyor.
-
Muğla’da ziraat mühendisliği mezunu iki arkadaş, lavanta ekimiyle başlayıp lavantalı kozmetik eserler markası kurdu. Büsbütün mahallî tohum, tabiat dostu üretim ve e-ticaret yoluyla satış.
Bu yeni kuşak çiftçiler, artık yalnızca “toprağı işleyen” değil; datayı okuyan, algoritma yazan, pazarlama stratejisi kuran çok boyutlu üreticiler.
Tarımsal üretim yine “cool” hale mi geliyor?
Dürüst olmak gerekirse, tarım uzun vakittir gençler için “çekici” bir meslek değildi. Lakin artık bu değişiyor. Zira teknolojiyle tarımın ilgisi derinleştikçe, üretim süreçleri de oyunlaştırma, taşınabilir idare, dijital pazar erişimi üzere çağdaş araçlarla donatılıyor.
Sosyal medya da bunda büyük rol oynuyor. TikTok’ta tarlasını anlatan genç çiftçiler, Instagram’da organik eser öyküleri paylaşan teşebbüsçüler, YouTube’da üretim sürecini belgesele dönüştüren yaratıcı beyinler…
Bu kuşak, “köyde yaşamak kentteki kadar havalı olabilir mi?” sorusunu kendine sormuyor bile. Zira zati orada değer üretiyorlar.
Bu yalnızca bir teknoloji sorunu değil: Bu bir zihniyet değişimi
AgriTech yalnızca bir yazılım, bir uygulama, bir sensör demek değil. Bu birebir vakitte üretimi tekrar düşünmek demektir.
Bir vakitler mevsimlere nazaran üretim yapılan tarlalar, artık dataya nazaran yönlendiriliyor. Geçmişte yılların tecrübesiyle yapılan kestirimler, artık algoritmalarla destekleniyor. Ancak bu, klâsik bilgiye sırt dönmek değil. Tam bilakis, bu bilgiyi teknolojiyle harmanlayarak sürdürülebilir hale getirmek.
Belki de en hoşu: Bu dönüşüm, köylüyü dışlamıyor. Tersine, onu sürecin merkezine koyuyor. Zira ne kadar dijitalleşirse dijitalleşsin, toprağın ruhunu bilen bir çiftçiye hâlâ muhtaçlık var.
Toprağı kaybetmek istemiyorsak, teknolojiyi ona yaklaştıralım
Tarım, sadece “ekonomik üretim” değildir. O birebir vakitte tabiatla, geçmişle, aidiyetle kurduğumuz bağdır. Fakat bu bağ, her geçen gün biraz daha zayıflıyor. Zira köyler boşalıyor, toprak terk ediliyor, bilgi kayboluyor.
İşte bu yüzden AgriTech, yalnızca bir iş fikri değil; tıpkı vakitte bir umut alanı. Tarım, teknoloji sayesinde yine gençleşiyor. Ve tahminen de gelecekte hepimizin hayatını kurtaracak olan bu yeni kuşak üretim biçimi olacak.
Çünkü biz ne kadar kente sıkışırsak sıkışalım, karnımızın doyduğu yer hâlâ toprak. Ve toprağın da teknolojiyle dost olmaya, bizimle kalmaya muhtaçlığı var.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir.
